Dış gebelik, döllenmiş bir yumurtanın rahim yerine rahim dışındaki bir bölgede, genellikle fallop tüplerinde yerleşerek büyümesiyle ortaya çıkan ciddi bir sağlık problemidir. Tıp dilinde “ektopik gebelik” olarak da bilinen bu durum, erken teşhis ve tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu yazıda, dış gebelik hakkında merak edilen tüm detaylara yer verdik.
İçindekiler →
Dış Gebelik Neden Oluşur?
Normal bir gebelikte, döllenmiş yumurta fallop tüplerinden geçerek rahim içine ulaşır ve burada gelişimini sürdürür. Ancak dış gebelikte, döllenmiş yumurta rahme ulaşmaz ve çoğunlukla fallop tüplerine yerleşir. Nadir durumlarda, yumurta yumurtalık, karın boşluğu veya serviks gibi diğer pelvik organlara da yerleşebilir.
Dış gebeliğin nedenleri arasında şunlar sayılabilir:
- Fallop Tüpü Hasarları: Daha önce geçirilmiş cerrahi müdahaleler, enfeksiyonlar veya inflamasyonlar tüp yapısını bozabilir.
- Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE): Fallop tüplerine zarar verebilecek enfeksiyonlar dış gebelik riskini artırabilir.
- Sigara Kullanımı: Sigara, tüplerin düzgün çalışmasını engelleyerek bu gebelik riskini yükseltebilir.
- Doğum Kontrol Yöntemleri: Spiral veya diğer rahim içi araçların kullanımı nadiren de olsa dış gebelik riskini artırabilir.
Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?
Dış gebelik belirtileri genellikle gebeliğin 4. ile 12. haftaları arasında ortaya çıkar. Ancak bazı durumlarda belirtiler hemen fark edilemeyebilir. İşte dikkat edilmesi gereken belirtiler:
- Şiddetli Karın ve Pelvik Ağrısı: Özellikle bir tarafta yoğunlaşan ağrılar yaygın bir belirtidir.
- Vajinal Kanama: Adet döneminden farklı şekilde görülen kanama veya lekelenme olabilir.
- Baş Dönmesi ve Bayılma: Ciddi vakalarda iç kanama şüphesi oluşturabilecek bu belirtiler yaşanabilir.
- Adet Gecikmesi veya Düzensiz Adet Dönemleri: Hamilelik belirtileriyle karıştırılabilir.
- İdrar veya Dışkılama Sırasında Ağrı: Pelvik bölgedeki rahatsızlık nedeniyle bu tür ağrılar görülebilir.
Bu belirtilerden birini ya da birkaçını yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir sağlık uzmanına başvurmalısınız.
Dış Gebelik Nasıl Teşhis Edilir?
Dış gebelik tanısı koymak için çeşitli yöntemler kullanılır. Sağlık uzmanları şu testleri gerçekleştirebilir:
- Pelvik Muayene: Anormal kitle veya hassasiyet kontrol edilir.
- Ultrason: Gebeliğin rahim dışında olup olmadığı görüntülenir.
- Kan Testleri: hCG (insan koryonik gonadotropin) seviyeleri ölçülerek gebeliğin normal ilerleyip ilerlemediği anlaşılır.
Dış Gebelik Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavisi, gebeliğin konumuna, belirtilerin şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunlardır:
- Methotrexate Tedavisi: Erken teşhis edilen dış gebeliklerde kullanılan bu ilaç, döllenmiş yumurtanın büyümesini durdurur ve vücut tarafından emilmesini sağlar. Cerrahi müdahaleye gerek duyulmayan durumlarda tercih edilir.
- Cerrahi Müdahale (Laparoskopi): Fallop tüplerinde büyüyen döllenmiş yumurta cerrahi olarak çıkarılır. Laparoskopi yöntemi, karında küçük bir kesi ile gerçekleştirilir ve minimal invaziv bir yöntemdir.
- İzleme ve Gözlem: Bazı durumlarda, döllenmiş yumurta kendiliğinden düşebilir. Bu gibi hafif vakalar, düzenli kan testleri ve ultrasonla takip edilebilir.
Erken teşhis edilen dış gebeliklerde tedavi genellikle başarılıdır. Ancak tedavi edilmediği takdirde, fallop tüpünün yırtılması ve iç kanama gibi hayati riskler doğabilir.
Dış Gebelik Risk Faktörleri
Riski artıran faktörler şunlardır:
- Fallop tüp cerrahisi geçirmiş olmak
- Sigara içmek
- İleri yaşta hamilelik
- Spiral veya tüplerin bağlanması gibi doğum kontrol yöntemleri kullanımı
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
Dış Gebelikten Nasıl Korunulur?
Bu gebelik riski tamamen önlenemese de, aşağıdaki adımlarla riskleri minimize edebilirsiniz:
- Düzenli Jinekolojik Muayene: Pelvik sağlığınızı düzenli kontrol ettirin.
- Cinsel Sağlık Bilinci: Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için önlem alın.
- Sigara Kullanımını Bırakın: Sigara, riski artırdığı için bırakılması önerilir.
- Doğum Kontrol Yöntemlerini Doğru Kullanın: Doğum kontrol araçlarını doktor tavsiyesine göre kullanın.
Dış gebelik, doğru zamanda müdahale edilirse genellikle başarılı bir şekilde tedavi edilebilen, ancak ihmal edilirse ciddi komplikasyonlara yol açabilecek bir durumdur. Gebelik sırasında alışılmadık belirtiler yaşıyorsanız, derhal bir sağlık uzmanına başvurmanız hayati önem taşır. Sağlıklı bir gebelik süreci geçirmek için düzenli kontrollerinizi aksatmayın ve risk faktörlerinden kaçınmaya özen gösterin.
İlginizi çekebilir: Bebekler Ne Zaman Görmeye Başlar?
